Σχετικά Άρθρα
Goldman Sachs: Ο εφιάλτης της ενεργειακής κρίσης ξαναχτυπά – Αναμείνατε έκρηξη στις τιμές του πετρελαίου
Σοκ στη Δύση... τι συμβαίνει στα λιμάνια του Ιράν - Παιχνίδι με πετρέλαιο, σκιώδη τάνκερ και η στρατηγική του Ayatollah Khamenei
Το Ιράν επιταχύνει τις εξαγωγές πετρελαίου, εν μέσω των ισραηλινών επιθέσεων - Ραγδαία αύξηση κατά 44%
Με… αξιοσημείωτη συγκράτηση αντιδρά η αγορά πετρελαίου, μπροστά στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, όπου το Ισραήλ βομβαρδίζει το Ιράν, τρίτο μεγαλύτερο παραγωγό αργού πετρελαίου στον ΟΠΕΚ για οκτώ συνεχόμενες ημέρες, χωρίς σαφή ένδειξη ότι η σύγκρουση θα τελειώσει σύντομα.
Μάλιστα, ανώτεροι Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν αυτή την εβδομάδα ότι οι επιθέσεις τους κατά του Ιράν θα μπορούσε να προκαλέσει την πτώση του καθεστώτος.
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί κατά περίπου 10% από τότε που το Ισραήλ ξεκίνησε την επίθεσή του στο Ιράν πριν από μία εβδομάδα, αλλά με τις προμήθειες πετρελαίου να παραμένουν μέχρι στιγμής ανεπηρέαστες, τόσο το αμερικανικό αργό πετρέλαιο όσο και το παγκόσμιο σημείο αναφοράς Brent παραμένουν κάτω από 80 δολάρια το βαρέλι.
Αυξανόμενος κίνδυνος
Ωστόσο, ο κίνδυνος διακοπής της προμήθειας που θα προκαλούσε μεγάλη αύξηση των τιμών μεγαλώνει όσο περισσότερο συνεχίζεται η σύγκρουση, σύμφωνα με αναλυτές ενέργειας.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, έχει απειλήσει τη ζωή του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Ayatollah Ali Khamenei, και εξετάζει το ενδεχόμενο να βοηθήσει το Ισραήλ να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Από την πλευρά της, η ηγεσία του Ιράν είναι πιο πιθανό να στοχεύσει περιφερειακές εγκαταστάσεις πετρελαίου αν αισθανθεί ότι η ίδια της η ύπαρξη απειλείται, δήλωσαν οι αναλυτές.
Ο πρωταρχικός στόχος του Ισραήλ είναι να υποβαθμίσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δήλωσε ο Scott Modell από τη Rapidan Energy Group. Ωστόσο, η Ιερουσαλήμ φαίνεται να έχει και έναν δευτερεύοντα στόχο, να βλάψει το σύστημα ασφαλείας του Ιράν σε τέτοιο βαθμό ώστε η εσωτερική αντιπολίτευση της χώρας να μπορέσει να ξεσηκωθεί εναντίον του καθεστώτος, είπε ο Modell.
«Δεν το αποκαλούν αλλαγή καθεστώτος από έξω, το αποκαλούν αλλαγή καθεστώτος από μέσα», δήλωσε ο Modell, πρώην αξιωματικός της CIA και ειδικός για το Ιράν που υπηρέτησε στη Μέση Ανατολή.
Επίσημη άρνηση
Στον αντίποδα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Benjamin Netanyahu, αρνείται ότι η αλλαγή καθεστώτος είναι ο επίσημος στόχος του Ισραήλ, δηλώνοντας σε δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα ότι η εσωτερική διακυβέρνηση είναι μια εσωτερική ιρανική απόφαση. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι το καθεστώς του Khamenei θα μπορούσε να πέσει ως συνέπεια της σύγκρουσης.
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Israel Katz, διέταξε τον ισραηλινό στρατό να εντείνει τα πλήγματα κατά του Ιράν με στόχο την «αποσταθεροποίηση του καθεστώτος» επιτιθέμενος στα «θεμέλια της εξουσίας του». Το Ισραήλ φέρεται να επιδίωξε να σκοτώσει τον Khamenei στις αρχικές ημέρες της εκστρατείας του, αλλά ο Trump άσκησε βέτο στο σχέδιο.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το καθεστώς στο Ιράν βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης, δήλωσε ο Modell.
Όμως, περαιτέρω πολιτική αποσταθεροποίηση στο Ιράν «θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες τιμές πετρελαίου που θα διατηρηθούν για παρατεταμένες περιόδους», δήλωσε η Natasha Kaneva, επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας εμπορευμάτων στην JP Morgan, σε ενημερωτικό της σημείωμα.
Έχουν υπάρξει οκτώ περιπτώσεις αλλαγής καθεστώτος σε μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες από το 1979, σύμφωνα με την JP Morgan. Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 76% στο ανώτατο σημείο τους μετά από αυτές τις αλλαγές, πριν υποχωρήσουν για να σταθεροποιηθούν σε τιμή περίπου 30% υψηλότερη σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα, σύμφωνα με την τράπεζα. Για παράδειγμα, οι τιμές του πετρελαίου σχεδόν τριπλασιάστηκαν από τα μέσα του 1979 έως τα μέσα του 1980 μετά την ιρανική επανάσταση που ανέτρεψε τον Σάχη και έφερε στην εξουσία την Ισλαμική Δημοκρατία, σύμφωνα με την JP Morgan. Αυτό προκάλεσε μια παγκόσμια οικονομική ύφεση.
Πιο πρόσφατα, η επανάσταση στη Λιβύη που ανέτρεψε τον Muammar Gaddafi εκτόξευσε τις τιμές του πετρελαίου από 93 δολάρια το βαρέλι τον Ιανουάριο του 2011 σε 130 δολάρια το βαρέλι μέχρι τον Απρίλιο του ίδιου έτους, σύμφωνα με την JP Morgan. Αυτή η αύξηση των τιμών συνέπεσε με την ευρωπαϊκή κρίση χρέους και σχεδόν προκάλεσε μια παγκόσμια ύφεση, σύμφωνα με την τράπεζα.
Μεγαλύτερη από τη Λιβύη
Η αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν θα είχε πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου από την επανάσταση της Λιβύης το 2011, επειδή το Ιράν είναι πολύ μεγαλύτερος παραγωγός, δήλωσε ο Modell.
«Θα χρειαζόμασταν να δούμε κάποιες ισχυρές ενδείξεις ότι το κράτος σταματάει, ότι η αλλαγή καθεστώτος αρχίζει να φαίνεται πραγματική, προτού η αγορά αρχίσει να υπολογίζει πραγματικά τρία και πλέον εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα εκτός λειτουργίας», δήλωσε ο Modell.
Αν το καθεστώς στο Ιράν πιστεύει ότι αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή κρίση, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το απόθεμά του από πυραύλους μικρού βεληνεκούς για να στοχεύσει ενεργειακές εγκαταστάσεις στην περιοχή και πετρελαιοφόρα στον Περσικό Κόλπο, δήλωσε η Helima Croft από την RBC Capital Markets.
Η Τεχεράνη θα μπορούσε επίσης να προσπαθήσει να ναρκοθετήσει το Στενό του Ορμούζ, το στενό πέρασμα μεταξύ Ιράν και Ομάν μέσω του οποίου διέρχεται περίπου το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου, δήλωσε η Croft.
«Λαμβάνουμε ήδη αναφορές ότι το Ιράν παρεμβάλλει τους αναμεταδότες πλοίων πολύ, πολύ επιθετικά», δήλωσε η ίδια μιλώντας στο CNBC. Η QatarEnergy και το ελληνικό Υπουργείο Ναυτιλίας έχουν ήδη προειδοποιήσει τα πλοία τους να αποφεύγουν τα στενά όσο το δυνατόν περισσότερο, δήλωσε η Croft.
«Αυτά δεν είναι ήρεμα ύδατα, παρόλο που δεν είχαμε πυραύλους να πετούν στα στενά», είπε.
Τα σενάρια για την τιμή πετρελαίου
Η Rapidan βλέπει 70% πιθανότητα οι ΗΠΑ να ενωθούν με τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Οι τιμές του πετρελαίου πιθανότατα θα ανέβαιναν 4 έως 6 δολάρια το βαρέλι εάν χτυπηθεί η βασική εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στο Fordow, δήλωσε ο Modell. Το Ιράν πιθανότατα θα απαντήσει με περιορισμένο τρόπο για να εξασφαλίσει την επιβίωση του καθεστώτος, είπε.
Ωστόσο, υπάρχει επίσης κίνδυνος 30% το Ιράν να διακόψει τις προμήθειες ενέργειας αντιδρώντας εναντίον υποδομών στον Κόλπο ή πλοίων στο Στενό του Ορμούζ, σύμφωνα με τη Rapidan. Οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να εκτιναχθούν πάνω από 100 δολάρια το βαρέλι εάν το Ιράν κινητοποιηθεί πλήρως για να διακόψει τη ναυσιπλοΐα στα στενά, σύμφωνα με την εταιρεία. «Θα μπορούσαν να διακόψουν, κατά την άποψή μας, τη ναυσιπλοΐα μέσω του Ορμούζ για πολύ μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι πιστεύει η αγορά», δήλωσε ο Bob McNally, ιδρυτής της Rapidan και πρώην σύμβουλος ενέργειας του προέδρου George W. Bush.
Η ναυσιπλοΐα θα μπορούσε να διακοπεί για εβδομάδες ή μήνες, δήλωσε ο McNally, αντί της άποψης της αγοράς πετρελαίου ότι ο Πέμπτος Στόλος των Ηνωμένων Πολιτειών, με έδρα το Μπαχρέιν, θα επιλύσει την κατάσταση σε ώρες ή ημέρες. «Δεν θα ήταν περίπατος», είπε.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών