Ο πολιτικός αναλυτής Andrei Surzhansky με άρθρο του στο Tass υποστηρίζει ότι, με τη συμμετοχή του στη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ κατά του Ιράν, ο Donald Trump εγκατέλειψε ουσιαστικά τον ρόλο του ως «ειρηνοποιού» και αποφάσισε να περάσει στην ιστορία ως ένας «βροντερός ηγέτης».
Η επίθεση της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν σηματοδότησε την πρώτη φορά από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 που οι ΗΠΑ έπληξαν στόχους εντός της χώρας. Όπως σημείωσε η The New York Times (NYT), ο Donald Trump έχει εμπλέξει άμεσα τον αμερικανικό στρατό σε ανοιχτή σύγκρουση με το Ιράν – κάτι που απέφυγαν επί δεκαετίες οι προκάτοχοί του, ξεκινώντας από τον Jimmy Carter. Σύμφωνα με την εφημερίδα, η επίθεση θεωρείται πράξη πολέμου.
«Η μεγαλύτερη κληρονομιά μου θα είναι αυτή του ειρηνοποιού και του ενοποιητή. Αυτό θέλω να είμαι – ειρηνοποιός και ενοποιητής», διακήρυξε ο Trump στην ομιλία του κατά την έναρξη της θητείας του στο Κογκρέσο στις 20 Ιανουαρίου. Την ίδια στιγμή διαβεβαίωνε ότι η δύναμη των ΗΠΑ θα «τερματίσει όλους τους πολέμους» και θα φέρει ενότητα στον κόσμο. Πολλοί σήμερα αντιλαμβάνονται αυτά τα λόγια ως ειρωνεία.
Ο πρόεδρος ανακοίνωσε πως η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ έπληξε επιτυχώς τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν — Fordow, Natanz και Isfahan — σε συντονισμό με το Ισραήλ. Σύμφωνα με το Fox News, οι εγκαταστάσεις σε Natanz και Isfahan επλήγησαν με 30 πυραύλους Tomahawk που εκτοξεύτηκαν από υποβρύχια στον Περσικό Κόλπο, ενώ στο Fordow χρησιμοποιήθηκαν 5-6 διατρητικά πυρομαχικά (“bunker busters”).
Ωστόσο, ο Trump εξακολουθεί να ελπίζει στην ειρήνη με την Τεχεράνη, απειλώντας παράλληλα με ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή. «Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ή θα υπάρξει ειρήνη ή μια τραγωδία στο Ιράν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι είδαμε τις τελευταίες οκτώ μέρες», δήλωσε. Δεν ξεκαθάρισε όμως τι περιλαμβάνει μια αποδεκτή συμφωνία ειρήνης ούτε πώς θα προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις μετά τις επιθέσεις.
Έντονη διαμάχη στο Κογκρέσο
Οι επιθέσεις προκάλεσαν άμεσα ερωτήματα για το εύρος της εμπλοκής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και το κατά πόσο είχε εξουσιοδότηση ο Trump να διατάξει πλήγματα χωρίς έγκριση από το Κογκρέσο.
Ο Thomas Massie (Ρ-Κεντάκι) έγραψε: «Αυτό δεν είναι συνταγματικό». Ο Warren Davidson (Ρ-Οχάιο) τόνισε: «Δύσκολα διακρίνεται συνταγματική αιτιολόγηση».
Η Alexandria Ocasio-Cortez (Δ-Νέα Υόρκη) χαρακτήρισε την απόφαση «καταστροφική» και «σαφή και αδιαμφισβήτητη βάση για παραπομπή (impeachment)». Αν και οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί στηρίζουν τον Trump, η εικόνα ενδέχεται να αλλάξει αν ξεκινήσει παρατεταμένη σύγκρουση και υπάρξουν Αμερικανοί νεκροί.
Πιθανά σενάρια
Εάν το Ιράν δεν μπορέσει να απαντήσει αποτελεσματικά, ή αν αποδυναμωθεί η εξουσία του Ayatollah Khamenei, ο Trump θα παρουσιάσει την πολιτική του ως επιτυχία. Ωστόσο, υπάρχει και το αντίστροφο σενάριο: το Ιράν να επιταχύνει το πυρηνικό του πρόγραμμα, ακολουθώντας τα βήματα της Βόρειας Κορέας, δημιουργώντας τελικά ένα αποτρεπτικό πυρηνικό οπλοστάσιο.
Ενδεχόμενες συνέπειες
Οι ειδικοί προειδοποιούν πως οι ισραηλινές επιθέσεις στην οικονομική υποδομή του Ιράν μπορεί να διαταράξουν την ενεργειακή σταθερότητα διεθνώς. Ο Υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, Mohammed bin Abdul Rahman Al Thani, προειδοποίησε ότι «αν κλείσει το Στενό του Ορμούζ, η παγκόσμια οικονομία θα δεχτεί τεράστιο πλήγμα».
Η δεξαμενή σκέψης Cato Institute προειδοποιεί για πιθανή προσφυγική κρίση μεγαλύτερη από αυτή της Συρίας, σε περίπτωση κατάρρευσης της ιρανικής κυβέρνησης ή εμφυλίου. Με πληθυσμό άνω των 92 εκατ. ανθρώπων, ένα Ιράν σε χάος θα μπορούσε να προκαλέσει άνευ προηγουμένου μεταναστευτικό κύμα.
Παράλληλα, εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο αποχώρησης του Ιράν από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων (NPT).
Αμφιβολίες συμμάχων
Ακόμα και μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ, δεν υπάρχει συναίνεση. Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron, δήλωσε: «Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι απειλή, αλλά κανείς δεν μπορεί να πιστεύει σοβαρά ότι η απάντηση είναι στρατιωτική».
Το Ιράν διαβεβαιώνει
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Saeed Khatibzadeh, δήλωσε μέσω του ISNA: «Το Ιράν ποτέ δεν επιδίωξε την απόκτηση πυρηνικών όπλων και δεν θα το επιδιώξει στο μέλλον». Το ερώτημα είναι αν ο Trump θα λάβει υπόψη του αυτά τα μηνύματα.
Όπως δήλωσε ο Γερουσιαστής Chris Van Hollen, «ο Trump εγκατέλειψε τη διπλωματία και έθεσε αχρείαστα σε κίνδυνο ζωές Αμερικανών, ωθώντας τη χώρα σε έναν νέο πόλεμο». Κανείς δεν ξέρει αν οι βομβαρδισμοί ήταν το τέλος — ή η αρχή ενός πολύ μεγαλύτερου πολέμου.
www.bankingnews.gr
«Η μεγαλύτερη κληρονομιά μου θα είναι αυτή του ειρηνοποιού και του ενοποιητή. Αυτό θέλω να είμαι – ειρηνοποιός και ενοποιητής», διακήρυξε ο Trump στην ομιλία του κατά την έναρξη της θητείας του στο Κογκρέσο στις 20 Ιανουαρίου. Την ίδια στιγμή διαβεβαίωνε ότι η δύναμη των ΗΠΑ θα «τερματίσει όλους τους πολέμους» και θα φέρει ενότητα στον κόσμο. Πολλοί σήμερα αντιλαμβάνονται αυτά τα λόγια ως ειρωνεία.
Ο πρόεδρος ανακοίνωσε πως η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ έπληξε επιτυχώς τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν — Fordow, Natanz και Isfahan — σε συντονισμό με το Ισραήλ. Σύμφωνα με το Fox News, οι εγκαταστάσεις σε Natanz και Isfahan επλήγησαν με 30 πυραύλους Tomahawk που εκτοξεύτηκαν από υποβρύχια στον Περσικό Κόλπο, ενώ στο Fordow χρησιμοποιήθηκαν 5-6 διατρητικά πυρομαχικά (“bunker busters”).
Ωστόσο, ο Trump εξακολουθεί να ελπίζει στην ειρήνη με την Τεχεράνη, απειλώντας παράλληλα με ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή. «Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ή θα υπάρξει ειρήνη ή μια τραγωδία στο Ιράν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι είδαμε τις τελευταίες οκτώ μέρες», δήλωσε. Δεν ξεκαθάρισε όμως τι περιλαμβάνει μια αποδεκτή συμφωνία ειρήνης ούτε πώς θα προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις μετά τις επιθέσεις.
Έντονη διαμάχη στο Κογκρέσο
Οι επιθέσεις προκάλεσαν άμεσα ερωτήματα για το εύρος της εμπλοκής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και το κατά πόσο είχε εξουσιοδότηση ο Trump να διατάξει πλήγματα χωρίς έγκριση από το Κογκρέσο.
Ο Thomas Massie (Ρ-Κεντάκι) έγραψε: «Αυτό δεν είναι συνταγματικό». Ο Warren Davidson (Ρ-Οχάιο) τόνισε: «Δύσκολα διακρίνεται συνταγματική αιτιολόγηση».
Η Alexandria Ocasio-Cortez (Δ-Νέα Υόρκη) χαρακτήρισε την απόφαση «καταστροφική» και «σαφή και αδιαμφισβήτητη βάση για παραπομπή (impeachment)». Αν και οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί στηρίζουν τον Trump, η εικόνα ενδέχεται να αλλάξει αν ξεκινήσει παρατεταμένη σύγκρουση και υπάρξουν Αμερικανοί νεκροί.
Πιθανά σενάρια
Εάν το Ιράν δεν μπορέσει να απαντήσει αποτελεσματικά, ή αν αποδυναμωθεί η εξουσία του Ayatollah Khamenei, ο Trump θα παρουσιάσει την πολιτική του ως επιτυχία. Ωστόσο, υπάρχει και το αντίστροφο σενάριο: το Ιράν να επιταχύνει το πυρηνικό του πρόγραμμα, ακολουθώντας τα βήματα της Βόρειας Κορέας, δημιουργώντας τελικά ένα αποτρεπτικό πυρηνικό οπλοστάσιο.
Ενδεχόμενες συνέπειες
Οι ειδικοί προειδοποιούν πως οι ισραηλινές επιθέσεις στην οικονομική υποδομή του Ιράν μπορεί να διαταράξουν την ενεργειακή σταθερότητα διεθνώς. Ο Υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, Mohammed bin Abdul Rahman Al Thani, προειδοποίησε ότι «αν κλείσει το Στενό του Ορμούζ, η παγκόσμια οικονομία θα δεχτεί τεράστιο πλήγμα».
Η δεξαμενή σκέψης Cato Institute προειδοποιεί για πιθανή προσφυγική κρίση μεγαλύτερη από αυτή της Συρίας, σε περίπτωση κατάρρευσης της ιρανικής κυβέρνησης ή εμφυλίου. Με πληθυσμό άνω των 92 εκατ. ανθρώπων, ένα Ιράν σε χάος θα μπορούσε να προκαλέσει άνευ προηγουμένου μεταναστευτικό κύμα.
Παράλληλα, εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο αποχώρησης του Ιράν από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων (NPT).
Αμφιβολίες συμμάχων
Ακόμα και μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ, δεν υπάρχει συναίνεση. Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron, δήλωσε: «Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι απειλή, αλλά κανείς δεν μπορεί να πιστεύει σοβαρά ότι η απάντηση είναι στρατιωτική».
Το Ιράν διαβεβαιώνει
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Saeed Khatibzadeh, δήλωσε μέσω του ISNA: «Το Ιράν ποτέ δεν επιδίωξε την απόκτηση πυρηνικών όπλων και δεν θα το επιδιώξει στο μέλλον». Το ερώτημα είναι αν ο Trump θα λάβει υπόψη του αυτά τα μηνύματα.
Όπως δήλωσε ο Γερουσιαστής Chris Van Hollen, «ο Trump εγκατέλειψε τη διπλωματία και έθεσε αχρείαστα σε κίνδυνο ζωές Αμερικανών, ωθώντας τη χώρα σε έναν νέο πόλεμο». Κανείς δεν ξέρει αν οι βομβαρδισμοί ήταν το τέλος — ή η αρχή ενός πολύ μεγαλύτερου πολέμου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών