Σαφές μήνυμα ότι η διεθνής αβεβαιότητα αρχίζει να επιδρά και στην εγχώρια οικονομία στέλνει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, αναθεωρώντας προς τα κάτω την πρόβλεψη για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2025 στο 2,2%. Η αναταραχή στη Μέση Ανατολή και η κλιμάκωση των εμπορικών αντιπαραθέσεων, κυρίως από την πλευρά των ΗΠΑ, επιβαρύνουν το διεθνές οικονομικό κλίμα και εντείνουν τις ανησυχίες για νέες ανατιμήσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου, η επικαιροποιημένη εκτίμηση για τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ κυμαίνεται μεταξύ 2,1% και 2,3%, αντανακλώντας δύο κυρίαρχες πηγές αβεβαιότητας: την εντεινόμενη γεωπολιτική αστάθεια και την όξυνση του εμπορικού προστατευτισμού. Οι εξελίξεις αυτές αποσταθεροποιούν τις προσδοκίες καταναλωτών και επενδυτών, ενώ καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για πολιτικές που θα ενισχύσουν τη σταθερότητα και την ανθεκτικότητα της οικονομίας.
Το έτος 2025 χαρακτηρίζεται από το Γραφείο ως περίοδος ιδιαίτερα υψηλής παγκόσμιας αβεβαιότητας. Οι εξελισσόμενες συγκρούσεις, ιδίως στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, σε συνδυασμό με την επιβολή δασμών από μεγάλες οικονομίες, ενισχύουν την αστάθεια στις αγορές και οδηγούν σε αύξηση του κόστους ασφάλισης ενέργειας. Παράλληλα, ενδέχεται να οδηγήσουν σε γενικευμένη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, με σημαντικές επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο.
Η έκθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για νέα πληθωριστική έξαρση. Όπως σημειώνει ο επικεφαλής του Γραφείου Ιωάννης Τσουκαλάς, «ο πληθωρισμός παραμένει επίμονα υψηλός, φτάνοντας τον Μάιο του 2025 στο 3,3%, έναντι 2,6% τον Απρίλιο και 2,4% τον Μάιο του 2024». Η αύξηση αποδίδεται κυρίως στο κόστος υπηρεσιών και στέγασης, ενώ η αποκλιμάκωση στις τιμές τροφίμων φαίνεται να έχει ανακοπεί. Υπογραμμίζεται δε η ανάγκη ενίσχυσης του ανταγωνισμού και αντιμετώπισης πρακτικών που ενδέχεται να υποδηλώνουν λειτουργία σε συνθήκες περιορισμένης ανταγωνιστικότητας.
Ειδικό βάρος δίνεται και στις εξαγωγές. Ανάλυση του Γραφείου με αφετηρία την εμπειρία των δασμών του 2018–2019 από τις ΗΠΑ δείχνει ότι οι συνολικές επιπτώσεις τότε ήταν περιορισμένες, ωστόσο συγκεκριμένοι κλάδοι δέχθηκαν πιέσεις – μεταξύ αυτών τα παρασκευασμένα λαχανικά (πλην ελιών), το τσιμέντο, τα καύσιμα και τα προϊόντα χάλυβα. Αντίθετα, θετικά αντανακλαστικά παρουσίασαν το αργίλιο και τα μηχανήματα. Στόχος, σύμφωνα με την έκθεση, πρέπει να είναι η ενίσχυση των ευάλωτων εξαγωγικών κλάδων και η στροφή σε νέες αγορές.
Παρά το δυσμενές διεθνές σκηνικό, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να απολαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από τις αγορές. Η πρόσφατη αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας από τη Standard & Poor’s επιβεβαιώνει τη θετική πορεία, βασισμένη στη δημοσιονομική υπευθυνότητα και τη μείωση του δημοσίου χρέους. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η έκθεση, η διατήρηση αυτής της δυναμικής εξαρτάται από την επιτάχυνση κρίσιμων μεταρρυθμίσεων και τη συνολική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης, την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης και την επένδυση στην εκπαίδευση. Εξίσου σημαντική θεωρείται η αξιοποίηση ευρωπαϊκών εργαλείων, όπως η πλατφόρμα STEP, για επενδύσεις στρατηγικής σημασίας.
Στα δημοσιονομικά, η εικόνα παραμένει θετική. Το πρωτογενές πλεόνασμα διατηρείται, ενώ η μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ εξελίσσεται με ρυθμούς ταχύτερους από τις ευρωπαϊκές προβλέψεις. Αυτό δημιουργεί, σύμφωνα με την έκθεση, περιθώριο για στοχευμένες παρεμβάσεις που θα ενισχύσουν την παραγωγική βάση της οικονομίας. Τέλος, η ενισχυμένη παρουσία ευρωπαϊκών κεφαλαίων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα εκτιμάται ως ένδειξη ενίσχυσης της εμπιστοσύνης και ως παράγοντας ενίσχυσης της ρευστότητας μέσω διασυνοριακής τραπεζικής συνεργασίας.
Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού λειτουργεί ως «καμπανάκι» για την ελληνική οικονομία, η οποία, παρά τη βελτιωμένη της θέση, παραμένει ευάλωτη σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς. Η στρατηγική προσαρμογή, η ενίσχυση των θεσμών και η συνέπεια στο μεταρρυθμιστικό μέτωπο αναδεικνύονται σε κρίσιμους παράγοντες για τη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής. Από την ικανότητα της χώρας να κινηθεί με σταθερό βηματισμό σε αυτό το τρίπτυχο θα εξαρτηθεί αν θα καταφέρει να αποφύγει τα «ρηχά νερά» που ήδη εγκλωβίζουν μεγαλύτερες οικονομίες.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών