Πίσω από το υπερθέαμα της φωτιάς στην έρημο Karakum κρύβεται μια ιστορία λάθους, εξημέρωσης του φυσικού αερίου και περιβαλλοντικής ανησυχίας που συγκλίνουν στην ίδια στιγμή: το τέλος μιας εποχής
Η φλόγα που έκαιγε ασταμάτητα για πάνω από μισό αιώνα στο Τουρκμενιστάν –γνωστή παγκοσμίως ως οι «Πύλες της Κόλασης»– αρχίζει να σβήνει.
Μια εικόνα που για δεκαετίες λειτουργούσε ως σύμβολο της σύγκρουσης μεταξύ ανθρώπου, ενέργειας και φύσης, τώρα σιγοσβήνει.
Πίσω από το υπερθέαμα της φωτιάς στην έρημο Karakum κρύβεται μια ιστορία λάθους, εξημέρωσης του φυσικού αερίου και περιβαλλοντικής ανησυχίας που συγκλίνουν στην ίδια στιγμή: το τέλος μιας εποχής.
Το 1971, γεωλόγοι ανακάλυψαν ένα υπόγειο κοίτασμα φυσικού αερίου κοντά στον οικισμό Darvaza.
Όταν ξεκίνησαν τις γεωτρήσεις, χτύπησαν κατά λάθος μια υπόγεια κοιλότητα, στην οποία έπεσε η πλατφόρμα γεώτρησης με όλο τον εξοπλισμό και τα οχήματα.
Οι γεωλόγοι αποφάσισαν να την ανάψουν για να αποτρέψουν τη διαφυγή αερίων — υπέθεσαν ότι η φωτιά θα έσβηνε μετά από λίγες ημέρες.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, οι «Πύλες της Κόλασης» είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών μεθανίου στον κόσμο, αν και οι τοπικές αρχές αρνούνται αυτόν τον ισχυρισμό.
Οι εκτιμήσεις τοποθετούν το Τουρκμενιστάν ως το τέταρτο μεγαλύτερο απόθεμα φυσικού αερίου παγκοσμίως.
Επί δεκαετίες, οι φλόγες του κρατήρα μετατράπηκαν σε τουριστικό αξιοθέατο, εθνικό τοπόσημο, και ταυτόχρονα, σε περιβαλλοντική ντροπή για μια χώρα που βρέχεται από κοιτάσματα φυσικού αερίου αλλά παραμένει ερμητικά κλειστή στον έξω κόσμο.
Γιατί τώρα; Η στροφή δεν είναι τεχνική, αλλά πολιτική
Σύμφωνα με την Irina Lurieva επικεφαλής της κρατικής εταιρείας Turkmengaz, η φωτιά έχει μειωθεί «κατά τρεις φορές» χάρη σε γεωτρήσεις γύρω από τον κρατήρα για συλλογή μεθανίου. Στην επιφάνεια, η ενέργεια παρουσιάζεται ως τεχνική επιτυχία.
Στην πραγματικότητα, όμως, η απόφαση να τεθεί υπό έλεγχο η φλόγα των «Πυλών της Κόλασης» συμπίπτει με:
• Την αυξανόμενη πίεση από διεθνείς οργανισμούς για περιορισμό εκπομπών μεθανίου, ενός αερίου πολλαπλά πιο επιβλαβούς από το CO₂.
• Την προσπάθεια του Τουρκμενιστάν να ξεφύγει από την ενεργειακή σκιά της Ρωσίας, προσεγγίζοντας πιο ενεργά την Κίνα, την Τουρκία και – ανεπίσημα – την Ευρώπη.
• Τη διακριτική, αλλά σταθερή επαναδιαπραγμάτευση του ρόλου του στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου.
Η χώρα, που κατέχει τα τέταρτα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο, γνωρίζει πως το αέριο θα μείνει για μερικές δεκαετίες ακόμη στην καρδιά της ενεργειακής ασφάλειας. Δεν θέλει να φανεί ως "τοξικός παίκτης", αλλά ως εναλλακτική, σταθερή πηγή – ιδίως τώρα που η Ευρώπη ψάχνει απεγνωσμένα εναλλακτικές στη ρωσική Gazprom.
Από Πύλες της Κόλασης – σε Πύλες Εξαγωγών;
Η σταδιακή κατάσβεση του κρατήρα έχει και οικονομική λογική. Αντί το πολύτιμο μεθάνιο να καίγεται, μπορεί να συλλέγεται και να διοχετεύεται μέσω αγωγών – προς Κίνα (Turkmenistan–China Gas Pipeline), ή εν δυνάμει προς νότο, στην Ινδία και Πακιστάν μέσω του πολυσυζητημένου TAPI (Turkmenistan-Afghanistan-Pakistan-India pipeline). Ορισμένοι παρατηρητές δεν αποκλείουν ακόμα και μια μακροπρόθεσμη σύνδεση με το ευρωπαϊκό δίκτυο, μέσω Κασπίας Θάλασσας και Αζερμπαϊτζάν.
Το Τουρκμενιστάν καταλαβαίνει πως η ενεργειακή του ανεξαρτησία είναι το ισχυρότερο του διαπραγματευτικό όπλο. Και για να το χρησιμοποιήσει, πρέπει πρώτα να αποδείξει πως μπορεί να "εξημερώσει" ακόμα και τις ίδιες του τις φλόγες.
www.bankingnews.gr
Μια εικόνα που για δεκαετίες λειτουργούσε ως σύμβολο της σύγκρουσης μεταξύ ανθρώπου, ενέργειας και φύσης, τώρα σιγοσβήνει.
Πίσω από το υπερθέαμα της φωτιάς στην έρημο Karakum κρύβεται μια ιστορία λάθους, εξημέρωσης του φυσικού αερίου και περιβαλλοντικής ανησυχίας που συγκλίνουν στην ίδια στιγμή: το τέλος μιας εποχής.
Το 1971, γεωλόγοι ανακάλυψαν ένα υπόγειο κοίτασμα φυσικού αερίου κοντά στον οικισμό Darvaza.
Όταν ξεκίνησαν τις γεωτρήσεις, χτύπησαν κατά λάθος μια υπόγεια κοιλότητα, στην οποία έπεσε η πλατφόρμα γεώτρησης με όλο τον εξοπλισμό και τα οχήματα.
Οι γεωλόγοι αποφάσισαν να την ανάψουν για να αποτρέψουν τη διαφυγή αερίων — υπέθεσαν ότι η φωτιά θα έσβηνε μετά από λίγες ημέρες.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, οι «Πύλες της Κόλασης» είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών μεθανίου στον κόσμο, αν και οι τοπικές αρχές αρνούνται αυτόν τον ισχυρισμό.
Οι εκτιμήσεις τοποθετούν το Τουρκμενιστάν ως το τέταρτο μεγαλύτερο απόθεμα φυσικού αερίου παγκοσμίως.
Επί δεκαετίες, οι φλόγες του κρατήρα μετατράπηκαν σε τουριστικό αξιοθέατο, εθνικό τοπόσημο, και ταυτόχρονα, σε περιβαλλοντική ντροπή για μια χώρα που βρέχεται από κοιτάσματα φυσικού αερίου αλλά παραμένει ερμητικά κλειστή στον έξω κόσμο.
Γιατί τώρα; Η στροφή δεν είναι τεχνική, αλλά πολιτική
Σύμφωνα με την Irina Lurieva επικεφαλής της κρατικής εταιρείας Turkmengaz, η φωτιά έχει μειωθεί «κατά τρεις φορές» χάρη σε γεωτρήσεις γύρω από τον κρατήρα για συλλογή μεθανίου. Στην επιφάνεια, η ενέργεια παρουσιάζεται ως τεχνική επιτυχία.
Στην πραγματικότητα, όμως, η απόφαση να τεθεί υπό έλεγχο η φλόγα των «Πυλών της Κόλασης» συμπίπτει με:
• Την αυξανόμενη πίεση από διεθνείς οργανισμούς για περιορισμό εκπομπών μεθανίου, ενός αερίου πολλαπλά πιο επιβλαβούς από το CO₂.
• Την προσπάθεια του Τουρκμενιστάν να ξεφύγει από την ενεργειακή σκιά της Ρωσίας, προσεγγίζοντας πιο ενεργά την Κίνα, την Τουρκία και – ανεπίσημα – την Ευρώπη.
• Τη διακριτική, αλλά σταθερή επαναδιαπραγμάτευση του ρόλου του στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου.
Η χώρα, που κατέχει τα τέταρτα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο, γνωρίζει πως το αέριο θα μείνει για μερικές δεκαετίες ακόμη στην καρδιά της ενεργειακής ασφάλειας. Δεν θέλει να φανεί ως "τοξικός παίκτης", αλλά ως εναλλακτική, σταθερή πηγή – ιδίως τώρα που η Ευρώπη ψάχνει απεγνωσμένα εναλλακτικές στη ρωσική Gazprom.
Από Πύλες της Κόλασης – σε Πύλες Εξαγωγών;
Η σταδιακή κατάσβεση του κρατήρα έχει και οικονομική λογική. Αντί το πολύτιμο μεθάνιο να καίγεται, μπορεί να συλλέγεται και να διοχετεύεται μέσω αγωγών – προς Κίνα (Turkmenistan–China Gas Pipeline), ή εν δυνάμει προς νότο, στην Ινδία και Πακιστάν μέσω του πολυσυζητημένου TAPI (Turkmenistan-Afghanistan-Pakistan-India pipeline). Ορισμένοι παρατηρητές δεν αποκλείουν ακόμα και μια μακροπρόθεσμη σύνδεση με το ευρωπαϊκό δίκτυο, μέσω Κασπίας Θάλασσας και Αζερμπαϊτζάν.
Το Τουρκμενιστάν καταλαβαίνει πως η ενεργειακή του ανεξαρτησία είναι το ισχυρότερο του διαπραγματευτικό όπλο. Και για να το χρησιμοποιήσει, πρέπει πρώτα να αποδείξει πως μπορεί να "εξημερώσει" ακόμα και τις ίδιες του τις φλόγες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών